grootschalig publieksonderzoek toont impact van cultuur op welzijn bezoeker

27.09.2022 · #cult! #sector

Met een grootschalig publieksonderzoek brengt cult! samen met Universiteit Antwerpen en studiebureau LMR voor het eerst in kaart hoe groot de impact van een cultuurbezoek is op het welzijn van een bezoeker. Maar liefst 26.000 respondenten werden dit voorjaar bevraagd over hun gedrag, tevredenheid en motivaties. Op die manier krijgen de 110 participerende cultuurhuizen een helder beeld van hun profiel en potentieel.

nieuwe modellen, nieuwe inzichten

Het is al de derde keer dat Universiteit Antwerpen meewerkt aan een onderzoek dat peilt naar het profiel en de motivatie van (niet-)gebruikers van het cultuurhuis. Dit keer voegen de onderzoekers een nieuw model toe om ook de impact van een cultuurbezoek in kaart te brengen. Annick Schramme (UAntwerpen) legt uit: “Dit vernieuwd model staat toe om aan een ander soort impactmeting te gaan doen. Vaak focussen onderzoeken louter op financiële en economische aspecten, wij vonden het interessant om daarnaast ook de impact op het welzijn en dus de immateriële waarde van cultuur te meten.” 

Wat direct opvalt in de resultaten is dat lokale cultuurhuizen in Vlaanderen een zeer positieve impact hebben op het welzijn van hun gebruikers en bezoekers. Ze worden gezien als een veilige haven, ze geven stof tot nadenken, helpen om kritisch na te denken en scoren positief op het verruimen van de blik van de gebruiker. De creativiteit van de Vlaamse respondenten wordt ook positief beïnvloed door de cultuurhuizen. Ze prikkelen de fantasie van gebruikers en bezoekers, en motiveren hen om nieuwe dingen te proberen. Daarnaast speelt het cultuurhuis ook een positieve rol in de gemeenschapsvorming. Zo gaf de meerderheid aan dat een cultuurhuis voor de toekomst een ontmoetingsplaats moet zijn.

Leen Vanderschueren van cult!, het netwerk voor cultuurhuizen is tevreden: “We krijgen deze keer ook zicht op wat normaal zo moeilijk te meten is: de sociale en cognitieve waarde van cultuur. Vroeger moesten critici ons op ons woord nemen of telde alleen de financiële impact. Nu kunnen we ook aantonen welk effect cultuur heeft op de mentale gezondheid bij ieder van ons die een cultuurhuis bezoekt of gebruikt.”

dichtbij & duurzaam

Het onderzoek brengt ook inzichten in het profiel van de bezoeker. De grootste groep van gebruikers woont binnen een straal van 5 km van het cultuurhuis. Daarnaast is twee derde van de cultuurgebruiker actief bij een lokale vereniging. Dat geeft aan dat lokale verankering van een cultuurhuis heel belangrijk is. We zien ook een positieve evolutie in de manier waarop een cultuurparticipant zich verplaatst naar een activiteit of evenement. De voorkeur gaat nog steeds naar de auto (63%) al zien we een toenemend gebruik van duurzame alternatieven tegenover 2018: +10% voor de fiets en +20% voor het openbaar vervoer.

komen we terug?

Na corona werd gevreesd dat de bezoeker hun weg niet meer of moeilijk zou terugvinden. Dat blijkt alvast niet uit deze cijfers. Er zijn geen grote verschuivingen qua bezoekfrequentie tegenover 2018. Kwam iemand voor de crisis maandelijks naar het cultuurhuis, dan zien we dat die mensen opnieuw maandelijks willen komen. Leen Vanderschueren: “We zijn ontzettend blij dat de goesting om aan cultuur te doen niet verminderd is tegenover de pre-coronatijden. We hopen dat dit zich zal vertalen in een enthousiaste doorstart dit najaar - maar we blijven voorzichtig, want er liggen ondertussen andere crisissen op de loer.”

We weten natuurlijk dat de energiecrisis de cultuursector niet zal sparen. Zo geeft nu ruim 78% van de respondenten aan tevreden te zijn over het huidige prijsbeleid in de cultuurhuizen. Maar de actualiteit haalt ons razendsnel in: welk effect heeft dit op de keuzes die men zal maken voor de vrije tijd? Wat ook duidelijk blijkt, is dat het gedrag van de cultuurparticipant onvoorspelbaar is geworden. De manier van planning, belissingsproces en aankoop van tickets verloopt anders. Daarom is het nog even afwachten om de echte balans op te maken.

Benieuwd naar de andere analyses? Kom dan naar onze studievoormiddag in de Permekebibliotheek (Antwerpen) op 25 oktober. Schrijf je hier in, de plaatsen zijn beperkt.

Bekijk hieronder het volledige rapport.